علائم خراب شدن کارت گرافیک لپ تاپ و کامپیوتر

آیا کارت‌های گرافیک هم فرسوده و خراب می‌شوند؟ علائم خراب شدن کارت گرافیک چیست و چگونه بفهمیم کارت گرافیک لپ تاپ و کامپیوتر ما رو به موت است؟

حتی اگر از کارت گرافیکی استفاده می‌کنید که تنها چند سال از عمر آن می‌گذرد، ممکن است با مشکلاتی در عملکرد مواجه شده باشید. با این حال برای تشخیص خرابی کارت گرافیک دقت بیشتری لازم است. در این مقاله از پلازا دیجیتال به بررسی علائم خرابی این قطعه و راهکارهای رفع آن می‌پردازیم.

چرا کارت گرافیک خراب می‌شود؟

ممکن است تا زمانی که سیستم شما وسط بازی از کار بیفتد یا دود از کیس خارج شود، متوجه نشده باشید که کارت گرافیک شما نابود شده است. اگر هم آتش سوزی راه بیفتد، احتمالاً یک مشکل نرم افزاری قابل رفع نخواهد بود. اغلب اوقات وقتی نمی‌توانید سیستم خود را مجدد راه اندازی کنید، دیگر می‌دانید که کارت گرافیکتان از بین رفته است. با این حال بد نیست بدانید چه چیزی باعث خرابی و نابودی کارت گرافیک می‌شود.

در ادامه به چند دلیل خرابی و مرگ کارت گرافیک اشاره می‌کنیم:

• قطعات GPU به دلیل ساخت معیوب پیش از موعد از کار می‌افتند
• نصب ناسازگار کارت گرافیک
• اضافه بار استاتیک هنگام نصب کارت گرافیک
• تجمع رطوبت روی کارت گرافیک که باعث آسیب به قطعات می‌شود
• گرمای بیش از حد ناشی از کثیفی زیاد یا زباله‌های چسبیده به اجزای خنک کننده
• گرمای بیش از حد ناشی از یاتاقان‌های شکسته یا فرسوده روی فن‌های خنک کننده
• اجرای کارت گرافیک روی بازی‌هایی با درایورهای نرم افزاری ناسازگار

برای جلوگیری از بروز اکثر مشکلات ذکر شده، باید مطمئن شوید که سیستم خود را به صورت فیزیکی و دیجیتالی به خوبی نگهداری می‌کنید. اگر کارت گرافیک را تمیز نگه دارید و مطمئن شوید که درایورهای نرم افزار کارت گرافیک به‌روز هستند، می‌توانید از بسیاری از این مشکلات جلوگیری کنید.

به جای اینکه منتظر بمانید تا بفهمید کارت گرافیکتان در حال مرگ است یا نه، چرا ابتدا درایورهای خود را به‌روز نمی‌کنید؟

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین کارت گرافیک ها

کارت‌های گرافیک قبل از خرابی کامل چقدر دوام می‌آورند؟

امروزه کارت‌های گرافیک دارای چندین ویژگی نوآورانه و اجزای خنک‌ کننده قوی هستند که از سخت‌ افزار آن‌ها در حین جلسات سخت بازی محافظت می‌کنند.

اگر اجزای مهم داخل کارت گرافیک خیلی داغ شوند، سرخ شده و به مرور زمان باعث از بین رفتن کارت گرافیک می‌شوند. به همین دلیل است که جدیدترین کارت‌ها شامل یک صفحه پشتی فلزی، دو یا سه فن خنک‌ کننده و هیت سینک‌های بزرگ برای خارج کردن گرما از کارت در طول بازی هستند.

با این حال مانند سایر قطعات الکتریکی، برخی از قطعات ممکن است زودتر از موعد یا به دلیل کیفیت تولید ضعیف از بین بروند. اگر کارت گرافیک شما پیش از موعد نابود شده، اغلب می‌توانید آنها را تحت ضمانت تعویض کنید. بسیاری از تولیدکنندگان در صورت فرسودگی یاتاقان‌ها، خواه تحت گارانتی باشد یا نه، فن‌های جایگزین را به صورت رایگان به شما می‌دهند.

تا زمانی که نکات استفاده را رعایت کنید، یک کارت گرافیک کاملاً جدید باید به طور متوسط 5 سال برای شما دوام بیاورد. ممکن است فقط زمانی نیاز به تعویض آن داشته باشید که می‌خواهید بازی‌های جدیدی را انجام دهید که به گرافیک پیشرفته‌تری نیاز دارند. قبل از اینکه آنها را با کارت گرافیک خود امتحان کنید، مشخصات بازی جدید را از نظر الزامات گرافیکی بررسی کنید.

علائم خراب شدن کارت گرافیک چیست ؟

قبل از اینکه به تشخیص و تعمیر یک پردازنده گرافیکی رو به موت بپردازیم، ابتدا باید نشانه‌های اصلی خراب بودن آن را شناسایی کنیم. برویم با آنها آشنا شویم.

• کامپیوتر از کار می‌افتد و روشن نمی‌شود

یک لحظه کارت گرافیک شما آخرین بازی گرافیکی را بدون مشکل اجرا می‌کند. سپس کامپیوتر بلافاصله خاموش می‌شود و مانیتور یا صفحه نمایش هیچ سیگنالی ندارد. هنگام راه‌اندازی مجدد، صدای بوق بلندی می‌شنوید و مادربرد کدهای خطا را می‌فرستد.

برخی از مادربردها با حسگرهایی ساخته شده‌اند تا قطعات کامپیوتری معیوب را در لحظه‌ای که خراب می‌شوند، شناسایی کنند. در نتیجه مادربرد کدهای خطا را نشان می‌دهد که مشخص می‌کند کدام قسمت تحت تأثیر قرار گرفته است.

• اشکالات گرافیکی در حین بازی

گاهی اوقات وقتی در حال بازی کردن هستید، ممکن است GPU گرافیک را به درستی ارائه نکند. این زمانی اتفاق می‌افتد که کارت از همان نرم افزار بازی پشتیبانی نمی‌کند. با این حال، کارت گرافیکی که به تدریج در حال از بین رفتن است، با گذشت زمان آن را با یک نقص گرافیکی خفیف نشان می‌دهد.

ممکن است متوجه پیکسل‌های غیر رنگی، سوسو زدن صفحه، اشکالات عجیب و غریب صفحه‌ نمایش یا مشکلات تصادفی در نواحی مختلف صفحه خود شوید.

• صدا یا عملکرد غیرعادی فن

بسیاری از کارت‌ گرافیک‌ها دارای فن‌های خنک‌ کننده هستند که فقط در زمانی که پردازنده گرافیکی تحت فشار است، با RPM بالاتری می‌چرخند. این عملکرد از مرگ زودرس یاتاقان‌ها در فن‌ها جلوگیری می‌کند، بنابراین اگر یکی از فن‌های شما در حین مرور وب غیرفعال است، نگران نباشید.

اما وقتی بازی‌هایی را اجرا می‌کنید که از نرم‌ افزاری استفاده می‌کنند که کارت شما برای پشتیبانی از آن‌ها ساخته نشده است، یاتاقان‌های فن‌ها سریع‌تر فرسوده می‌شوند. هنگامی که فن‌ها تحت فشار کار نمی‌کنند، کارت گرافیک می‌تواند به سرعت از بین برود.

بیشتر بخوانید: بهترین کارت گرافیک از 40 تا 50 میلیون تومان

نحوه تشخیص کارت گرافیک خراب

روش‌های زیادی برای تشخیص کارت گرافیک خراب وجود دارد، اما اگر ابتدا مراحل ضروری را طی کنید، در وقت شما صرفه جویی خواهد شد.

کدهای خطای مادربرد را بررسی کنید

امروزه بسیاری از مادربردها قطعه‌ای را که دیگر کار نمی‌کند کاملاً خاموش می‌کنند. اگر کارت گرافیک شما کاملاً از بین رفته، این ممکن است یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص باشد. اگر مادربرد شما کدهای نمایشی ندارد، می‌توانید کارت را در یک سیستم جدید تست کنید.

• قاب لپ تاپ یا کیس را باز کنید: از پیچ گوشتی برای باز کردن پیچ‌های روی پانل کناری استفاده کرده و به آرامی آن را به عقب بکشید.
• نمایش کد خطا را روی مادربرد خود پیدا کنید: اگر مادربردی با کدهای خطا دارید، باید در نزدیکی گوشه بیرونی ظاهر شوند.
• سعی کنید سیستم خود را ریست کنید: هر شماره خطایی را که بعد از راه اندازی سیستم مشاهده می‌کنید، یادداشت کنید.
• برای کدهای خطا به دفترچه راهنمای سازنده مادربرد مراجعه کنید: دفترچه راهنما را باز کرده و لیست کدهای خطای خود را پیدا کنید. اگر کد با خطای واحد پردازش گرافیکی مطابقت داشته باشد، ممکن است کارت گرافیک شما نابود شده باشد.

• سخت افزار را به دنبال آسیب یا خرابی بررسی کنید.

کارت گرافیکی که روی قطعات فیزیکی آسیب دیده یا باقی مانده، ممکن است به سرعت بیش از حد داغ شود و کل آن را از بین ببرد. برای چک کردن آن می‌توانید:

• پیچ‌های نگهدارنده کارت گرافیک را از جای خود بردارید: معمولاً یک یا دو پیچ وجود دارد که کارت را روی یک براکت روی کیس نگه می‌دارد.
• سیم‌های برق را از پردازنده گرافیکی جدا کنید و زبانه رها کردن را بکشید: سیم‌های برق را با فشار دادن زبانه‌های آن‌ها و به آرامی تکان دادن از کارت گرافیک خارج کنید. هنگامی که هر سیم را جدا کردید، به آرامی زبانه آزادسازی نزدیک مادربرد را فشار دهید یا بالا بکشید.
• GPU را از نظر آسیب و خرابی بررسی کنید: کارت را از نظر وجود هر گونه کثیفی یا زباله بررسی کرده و آن را با یک گوش پاک کن تمیز کنید. می‌توانید قطعات فن شکسته را هم تعویض کنید.

حالا که کارت تمیز و بازرسی شده است، می‌توانید آن را روی سیستم دیگر یا در سیستم فعلی خود آزمایش کنید.

کارت گرافیک خود را تحت فشار تست کنید

اکنون خواهیم دید که آیا پردازنده گرافیکی شما در حین اجرای بازی‌ها دچار گرمای بیش از حد یا مشکلات گرافیکی می‌شود یا نه. ابتدا نرم افزار تست فشار و مانیتورینگ حرارت GPU را دانلود کنید.

• با نصب کارت، تست فشار را اجرا کنید.
• در حین اجرای تست فشار، نرم افزار نظارت بر حرارت را هم اجرا کنید: با اجرای تست فشار، نرم افزار نظارت بر حرارت را هم از نظر گرمای بیش از حد GPU بررسی کنید. هر خوانش بالای 80 درجه سانتیگراد نشان دهنده داغ کردن است.
• Device manager را برای درایورهای قدیمی بررسی کنید: اگر کارت گرافیک شما تمیز است اما همچنان داغ می‌کند، درایورهای نرم افزار شما به درستی نصب نشده‌اند. برای بررسی عبارت Device manager را در پایین دسکتاپ تایپ کنید و روی Device Manager کلیک کنید. آداپتور نمایشگر خود را پیدا کرده و روی آن کلیک راست کنید تا ببینید آیا کار می‌کند یا نه.

اگر درایورهای شما به درستی کار نمی‌کنند، معمولاً در اینجا معلوم می‌شود. با این حال ممکن است به نظر برسد که درایور کار می‌کند، حتی اگر در ویژگی‌ها چیز دیگری بگوید.

چگونه مشکل خرابی کارت گرافیک لپ تاپ را رفع کنیم؟

تعمیر کارت گرافیک خراب در لپ تاپ می‌تواند چالش برانگیز باشد و گاهی به کمک حرفه‌ای نیاز دارد. با این حال، با پیروی از مراحل زیر می‌توانید برای عیب یابی و احتمالاً رفع مشکل آن در لپ تاپ اقدام کنید.

مشکلات نرم افزاری را بررسی کنید

مطمئن شوید که آخرین درایورهای کارت گرافیک را نصب کرده‌اید. می‌توانید آنها را از وب سایت سازنده (مثلاً NVIDIA، AMD یا Intel) دانلود کنید.

اگر مشکل پس از به‌روزرسانی درایور شروع شد، سعی کنید به نسخه قبلی برگردید.

گاهی اوقات، به‌روزرسانی‌های سیستم می‌تواند مشکلاتی را با درایورهای کارت گرافیک ایجاد کند. مطمئن شوید که سیستم عامل شما به‌روز است.

از ابزارهای داخلی مانند Windows Device Manager برای بررسی مشکلات استفاده کنید. همچنین می‌توانید از دیگر نرم افزارها برای عیب یابی کارت گرافیک بهره بگیرید.

دما و گرمای بیش از حد

کارت گرافیک را تمیز کنید چون گرد و غبار و زباله می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد شود. برای تمیز کردن دریچه‌ها و فن‌ها از هوای فشرده استفاده کنید. همچنین مطمئن شوید که سیستم خنک کننده (فن‌ها و هیت سینک‌ها) به درستی کار می‌کند.

کارت گرافیک را ریست کنید

لپ تاپ خود را خاموش کنید، آن را از منبع تغذیه جدا کرده، باتری را خارج کنید (در صورت امکان) و دکمه پاور را برای حدود 30 ثانیه نگه دارید. سپس همه چیز را دوباره وصل کنید و لپ تاپ را مجدداً روشن کنید.

گاهی اوقات ریست BIOS/UEFI به تنظیمات پیش فرض می‌تواند به حل مشکلات سخت افزاری کمک کند. هنگام بوت وارد تنظیمات BIOS/UEFI شده و تنظیمات پیش‌فرض را بازنشانی کنید.

مشکلات سخت افزاری را بررسی کنید

لپ تاپ خود را به یک مانیتور خارجی وصل کنید تا بفهمید که مشکل از صفحه نمایش لپ تاپ است یا خود GPU.

در برخی از لپ تاپ‌ها، کارت گرافیک به مادربرد لحیم نمی‌شود و می‌توان آن را جابه‌جا کرد. این کار معمولاً مستلزم باز کردن لپ تاپ است که باید با دقت انجام شود.

کمک حرفه‌ای

در نهایت اگر لپ تاپ شما همچنان تحت گارانتی است، برای تعمیر یا تعویض با سازنده تماس بگیرید.

اگر برای باز کردن لپ تاپ خود تبحر ندارید یا مراحل بالا مشکل شما را حل نکرد، به دنبال خدمات تعمیر حرفه‌ای باشید.

بیشتر بخوانید: بهترین کارت گرافیک از 10 تا 20 میلیون تومان

عیب یابی پیشرفته

مطمئن شوید که منبع تغذیه برق کافی برای GPU فراهم می‌کند.

اگر هم در تعمیرات لپ تاپ تجربه دارید، برای بهبود انتقال حرارت، خمیر حرارتی را مجدداً روی کارت گرافیک قرار دهید.

نصب مجدد سیستم عامل

به عنوان آخرین راه حل، نصب مجدد سیستم عامل را در نظر بگیرید. البته ابتدا مطمئن شوید که از تمام داده‌های مهم نسخه پشتیبان تهیه کرده‌اید.

اگر این مراحل مشکل را حل نکرد، به احتمال زیاد کارت گرافیک کاملاً نابود شده و نیاز به تعویض دارد. متأسفانه در بسیاری از لپ‌ تاپ‌ها پردازنده گرافیکی در مادربرد ادغام شده و تعویض آن را دشوار و گران می‌کند.

سخن آخر

در این مطلب به بررسی علائم خرابی کارت گرافیک کامیپوتر و لپ تاپ پرداختیم. ابتدا گفتیم چرا کارت گرافیک خراب می‌شود و سپس علائم اصلی بروز این مشکل را بررسی کردیم. در ادامه به روش‌های این مشکل اشاره کردیم. امیدواریم از مطالعه این مطلب لذت برده باشید.

چنانچه قصد خرید کارت گرافیک برای سیستم خود را دارید، فروشگاه پلازا دیجیتال، محصولاتی فوق‌العاده از برندهای ایسوس، زوتک، MSI، آرک تک، ای فاکس، پلیت و گیگابایت را در اختیار شما قرار داده است. در کنار تنوع بالای محصول، ما شرایط و گارانتی ویژه‌ای برای خرید شما عزیزان ارائه داده‌ایم تا بتوانید گزینه‌ای مناسب با کاربری و بودجه خود را انتخاب نمایید.

سوالات متداول کاربران

علائم رایج یک کارت گرافیک خراب چیست؟

علائم رایج شامل مشکلات صفحه نمایش، خطای صفحه آبی، عملکرد ضعیف و فریز شدن سیستم است.

آیا به‌روزرسانی درایورها می‎تواند مشکلات کارت گرافیک را برطرف کند؟

بله، به‌روزرسانی درایورها گاهی اوقات می‌تواند مشکلات مربوط به تداخل یا اشکالات نرم‌افزاری را برطرف کند.

چگونه می‌توانم بفهمم که کارت گرافیک من بیش از حد گرم شده است؟

علائم گرمای بیش از حد شامل خاموش شدن غیرمنتظره، صدای بالای فن و داغی مشاهده شده از طریق نرم افزار نظارت است.