رم DDR5 چیست؟

رم DDR5 جانشین رم کامپیوتر و لپ ‌تاپ DDR4، نسل پنجم SDRAM دو نرخی داده (DDR) است و پیشرفت‌های عملکردی خوبی نسبت به DDR4 دارد. در حالی که فناوری‌های قبلی بر کاهش مصرف انرژی تمرکز داشتند، محرک اصلی DDR5 برای بهبود عملکرد پهنای باند حافظه بیشتر بود.

در این مقاله در ابتدا همه چیر درباره ی حافظه ی DDR رم ها  و بعد توضحی جامع و کامل DDR5 بدانید به شما توضیح خواهیم داد. بنابراین اگر سوال شما نیز هست که DDR5 چیست و چه برتری نسبت به نسل قبلی خود دارد، با پلازا همراه شوید. همچنین به سؤالات متداول نیز خواهیم پرداخت و مهم‌ترین نکات را بررسی می‌کنیم. بیایید شروع کنیم.

DDR5 چیست؟

پیش از اینکه به رم DDR5 بپردازیم، شاید از خود پرسیده باشید «رم کامپیوتر چیست؟»

اکثر دستگاه‌هایی که یک نوع کامپیوتر در درون خود دارند، خواه کامپیوتر، لپ‌ تاپ، گوشی موبایل یا کنسول بازی باشد، برای اجرای وظایف اصلی به حداقل مقدار رم نیاز دارند؛ رم این کار را با ذخیره موقت اطلاعات مورد نیاز CPU یا پردازنده انجام می‌دهد.

DDR5 تکامل بعدی حافظه اصلی کامپیوترهاست. این نسخه در درجه اول بر افزایش چگالی و پهنای باند رم و در عین حال کاهش مصرف انرژی آن تمرکز دارد.

این استاندارد در ژوئیه 2020 منتشر شد و در سال‌های گذشته راه خود را به دنیای فناوری باز کرده و به لطف مزایای آن نسبت به DDR4، قابلیت‌های بیشتری را در اختیار علاقه‌مندان می‌گذارد.

درایو توسعه و معرفی DDR5 عمدتاً به افزایش ظرفیت 64 گیگابیت آن در هر مدار مجتمع (یا IC، معروف به تراشه‌های روی ماژول‌های حافظه) مربوط می‌شود. این نشان دهنده افزایش چهار برابری نسبت به DDR4 است. نسل‌های قبلی حافظه‌های DDR معمولاً ظرفیت دو برابری نسبت به نسل‌های قبلی خود داشتند.

چرا حافظه DDR5 مورد نیاز است؟

پاسخ کوتاه این است: نرم افزارهای نسل بعدی و گردش کار برای بهبود تجربیات مشتری پیچیده‌تر می‌شوند. برای رفع نیازهای محاسباتی سنگین، سازندگان CPU هسته‌های بیشتری را اضافه کرده‌اند. اما با افزایش تعداد هسته‌ها، پهنای باند حافظه DDR4 به ازای هر هسته CPU کاهش یافته و به حد مجاز خود برای CPU های نسل بعدی رسیده است. تحت این محدودیت‌ها، کاربران متوجه تاخیر قابل توجهی خواهند شد که عملکرد و بهره‌وری را مختل می‌کند. DDR5 از آن محدودیت‌ها عبور کرده و به کاربران با پهنای باند وسیع به ازای هر هسته CPU که زمانی فقط با عملکرد فوق‌العاده (اورکلاک) حافظه قابل دستیابی بود، قدرت می‌دهد. پردازنده‌های نسل بعدی برای استفاده کامل از پتانسیل خود، قطعاً به چنین رمی نیاز دارند.

پاسخ طولانی‌تر نیز این است: مشکل DDR4 و نحوه حل آن توسط DDR5 را می‌توان با یک مثال توضیح داد. با یک حافظه رم DDR4-3200، کاربران می‌توانند تا 4.2 گیگابایت بر ثانیه در هر هسته روی یک CPU 8 هسته‌ای دریافت کنند. اگر آنها به صرفاً به یکCPU  16 هسته‌ای سوئیچ کنند و حافظه را ثابت نگه دارند، پهنای باند آنها به ازای هر هسته CPU به 2.1 گیگابایت بر ثانیه در هر هسته کاهش می‌یابد. این یک مشکل بزرگ برای کاربرانی است که داده‌های سنگینی دارند و یک فرصت هدر رفته نیز محسوب می‌شود، زیرا آنها نمی‌توانند پتانسیل کامل CPU  16 هسته‌ای جدید خود را درک کنند.

برای حل این مشکل، پهنای باند حافظه باید با افزایش تعداد هسته‌های CPU مقیاس شود. برخی از کاربران این مشکل را با اورکلاک کردن حافظه DDR4 خود فراتر از مشخصات JEDEC آن برطرف کرده‌اند. با این حال، این گزینه فقط به کسانی محدود می‌شود که می‌توانند زمان، انرژی، دانش و پول قابل توجهی را برای اورکلاک صرف کنند. اکثر کاربران همچنان در آرزوی راه‌حل بهتری برای پردازنده‌های نسل بعدی هستند. اینجاست که DDR5 وارد می‌شود.

به مثال خود برگردیم، اگر کاربر یک حافظه DDR5-5600 را برای CPU 16 هسته‌ای جدید خود بپذیرد، روند کاهش پهنای باند به ازای هر هسته CPU اکنون معکوس شده است! با حفظ پهنای باند به ازای هر هسته CPU، کاربران این توانایی را خواهند داشت که قدرت محاسباتی بیشتری را از CPU جدید خود استخراج کرده و پتانسیل کامل آن را درک کنند. به همین دلیل است که ما به فناوری حافظه DDR5 برای پردازنده‌های نسل بعدی نیاز داریم.

مزایای DDR5 نسبت به DDR4 چیست؟

با وجود قیمت بالاتر DDR5، این نوع رم در مقایسه با DDR4 مزایای زیادی دارد. اولاً، تا دو برابر پهنای باند قبلی خود را ارائه می‌دهد که منجر به پردازش سریع‌تر می‌شود. این برای همه انواع بارهای کاری اهمیت دارد، از باز بودن چندین مرورگر وب تا بازی. کسانی که با برنامه‌های سنگین مانند ابزارهای سه بعدی و ویرایشگرهای ویدئویی کار می‌کنند، باید با ارتقا به DDR5 مزایای عملکردی را مشاهده کنند.

در حال حاضر، DDR5 از سرعت 8400 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند و انتظار می‌رود در آینده سرعت‌های بالاتری نیز ارائه شود. در مقابل، سرعت‌های DDR4 بیش از 5000 مگاهرتز نمی‌شود، که ثابت می‌کند DDR5 سریع‌تر است.

علاوه بر این، DDR5 از انرژی بسیار کمتری نسبت به DDR4 بهره می‌گیرد. آخرین نسخه آن از 1.1 ولت به جای 1.2 ولت استفاده می‌کند. اگرچه ولتاژ 0.1 ولت ممکن است جهش بزرگی به نظر نیاید، اما منجر به کاهش 20 درصدی توان شده و در کل در مقایسه با DDR4 به گزینه‌ای کم مصرف‌تر و ارزان‌تر برای اجرا در طولانی مدت تبدیل می‌شود.

ظرفیت حافظه DDR5 چقدر است؟

رم DDR5 ظرفیت حافظه بسیار بیشتری نسبت به DDR4 دارد. DDR5 می‌تواند تا 128 گیگابایت ظرفیت حافظه در هر ماژول را در خود جای دهد. این بدان معناست که یک سیستم جدید با چهار اسلات DDR5 DIMM می‌تواند به 512 گیگابایت حافظه برسد که برای گیمرها و افراد حرفه‌ای بسیار زیاد و بیش از اندازه کافی است.

با اینکه همه نیازی به این میزان رم ندارند، مهم است که ظرفیت کامل DDR5 را درک کنید. این ظرفیت بالای حافظه همچنین می‌تواند به بسیاری از سیستم‌های کامپیوتری جدید کمک کند، زیرا دیگر لزومی ندارد نگران ارتقای رم خود باشید.

کدام پردازنده‌ها از رم DDR5 پشتیبانی می‌کنند؟

در حال حاضر سه نسل از پردازنده‌ها از رم DDR5 پشتیبانی می‌کنند. آنها شامل هر دو نسل دوازدهم و سیزدهم پردازنده‌های Core اینتل، به ترتیب با کد Alder Lake و Raptor Lake هستند. AMD نیز اکنون خانواده‌ای از پردازنده‌های سازگار با DDR5، یعنی سری Ryzen 7000 را منتشر کرده است.

همچنین مهم است که توجه داشته باشید که شما به مادربردی نیاز دارید که از DDR5 پشتیبانی کند، زیرا این پردازنده‌های جدید فقط از مادربردهایی با اسلات DDR5 پشتیبانی می‌کنند. این می‌تواند ارتقا را به یک کار پرهزینه تبدیل کند. با این حال اگر به دنبال عملکرد بهتر هستید، ممکن است ارزشش را داشته باشد.

آیا رم DDR5 ارزش خرید دارد؟

بله، اگر صاحب یک سیستم با عملکرد بالا هستید یا می‌خواهید روی آن سرمایه گذاری کنید حتماً ارزش خرید دارد. هسته‌های نسل 12 و 13 اینتل (با نام Alder Lake/Raptor Lake) و سری Ryzen 6000/7000 AMD (با کد رامبراند/رافائل) پلتفرم‌هایی با کارایی بالا هستند که هسته‌های CPU بیشتری را نسبت به قبل برای کاربران ارائه می‌کنند. در ادامه به دو دلیل اشاره می‌کنیم که چرا DDR5 انتخاب بهتری برای این پلتفرم‌ها است:

اول، DDR5 تضمین می‌کند که هیچ عملکردی از CPU را از دست نمی‌دهید. حافظه مهم DDR5-4800 CL40 نه تنها سرعت 1.5 برابر سریع‌تری ارائه می‌دهد، بلکه می‌تواند 1.87 برابر پهنای باند سیستم بیشتری نسبت به DDR4-3200 CL22 داشته باشد. مثلاً جدیدترین رم DDR5-5600 CL46 Crucial نسبت به DDR4 سرعت 1.75 برابر سریع‌تر و 2 برابر پهنای باند سیستم را ارائه می‌دهد. حتی در سرعت های DDR4، DDR5-3200 از نظر تئوری 1.36 برابر پهنای باند سیستم را بیشتر می‌کند. در عوض DDR5 از 4800 MT/s شروع می‌شود. به همین دلیل است که DDR5 در ارائه پهنای باند حافظه برای پردازنده‌های نسل بعدی کارآمد است.

دوم، DDR5 ممکن است انتخاب بهتری به لحاظ مالی باشد؛ البته اگر از ابتدا مورد استفاده قرار گیرد. پردازنده‌های هسته‌ای نسل دوازدهم اینتل از فناوری حافظه DDR4 یا DDR5 پشتیبانی می‌کنند. شما می‌توانید تنها یکی از فناوری‌های رم را برای CPU جدید اینتل استفاده کنید و هر کدام به طراحی مادربرد خاص خود نیاز دارند، به این معنی که حافظه DDR4 را نمی‌توان در مادربرد DDR5 نصب کرد و حافظه DDR5 را نمی‌توان در مادربرد DDR4 نصب کرد. بنابراین، اگر از فناوری رم DDR4 برای CPU جدید اینتل استفاده می کنید و بعداً تصمیم به انتقال به فناوری حافظه DDR5 دارید، به هر حال باید مادربرد یا لپ تاپ را جایگزین کنید. شاید استفاده از فناوری حافظه DDR5 از همان ابتدا گزینه بهتری باشد، چون لازم نیست بعداً پول اضافی برای مادربرد یا لپ‌ تاپ جدید مجهز به DDR5 خرج کنید.

واقعیت جالب در مورد سازگاری با حافظه

آیا می‌دانستید که در فناوری حافظه یکسان (DDR4/DDR5)، حافظه با سرعت بالاتر زمانی که مشخصات سیستم فقط از درجه‌های سرعت پایین‌تر پشتیبانی می‌کند، می‌تواند کاهش یابد؟ به عنوان مثال: اگر مشخصات سیستم فقط از DDR5 4800MT/s پشتیبانی کند، حافظه DDR5 5200MT/s می‌تواند کاهش یابد. به طور مشابه، اگر مشخصات سیستم فقط از DDR5 5200 یا 4800MT/s پشتیبانی کند، حافظه DDR5 5600MT/s می‌تواند کاهش یابد.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی هر آنچه لازم است در مورد رم DDR5 بدانید پرداختیم. ابتدا تعریفی در مورد DDR5 و تاریخچه آن ارائه کردیم و سپس در مورد لزوم استفاده از آن حرف زدیم. در ادامه در مورد مزایای DDR5 نسبت به DDR4 صحبت کردیم، از ظرفیت آن و شرایط مورد نیاز برای استفاده از DDR5 گفتیم و در نهایت به این سوال پاسخ دادیم که آیا DDR5 ارزش خرید دارد یا نه. امیدواریم این بررسی جامع به شما اطلاعات و همچنین مطالعه راهنمای خرید رم برای کامپیوتر و لپ تاپ اطلاعات کاملی از رم ها داده باشد و توانسته باشید در انتخاب هر یک بهتر تصمیم بگیرید.

اگر قصد ارتقای سیستم یا خرید یک سیستم جدید را دارید و می‌خواهید رم بخرید، پلازا دیجیتال در خدمت شماست. فروشگاه ما مجموعه متنوعی از بهترین رم‌ها را دارد که در انواع مختلف موجود هستند. با مراجعه به سایت می‌توانید مدل و ظرفیت مورد نیاز خود را انتخاب نموده و تجربه یک خرید لذت بخش را داشته باشید.

سوالات متداول کاربران

چه مقدار رم DDR5 می‌توانم در کامپیوتر شخصی خود قرار دهم؟

با فناوری DDR4 امروزی، بزرگ‌ترین ماژول‌های مصرف‌کننده ۳۲ گیگابایت ظرفیت دارند. DDR5 می‌تواند این ظرفیت را 4 برابر کند. یک کامپیوتر معمولی با 4 اسلات DDR4 DIMM حداکثر 128 گیگابایت خواهد بود. یک سیستم پیشرفته ساخته شده حول 4 اسلات DDR5 DIMM می‌تواند به 512 گیگابایت برسد. حتی سیستم‌های سطح بالاتر با 8 اسلات DDR5 DIMM باید بتوانند به رم عجیب 1 ترابایتی دست یابند.

DDR5 چقدر پهنای باند حافظه بیشتر به من می‌دهد؟

Micron سازنده رم گفته که با یک ماژول DDR5 در مقابل ماژول DDR4 با همان سرعت انتقال داده 3200MT/s، شاهد افزایش 36 درصد1ی پهنای باند خواهید بود. یک ماژول DDR5/4800 Micron آزمایش شده می‌تواند 87 درصد افزایش عملکرد را در برابر یک ماژول مشابه DDR4/3200 داشته باشد.

آیا DDR5 میزان تأخیر را کاهش می‌دهد؟

به گفته مقامات Corsair با وجود تمام این پیشرفت‌ها، تاخیر کلی حافظه DDR5 تقریباً مشابه DDR4 است. آنها نشان داده‌اند که تأخیر تک دسترسی تقریباً یکسان و تأخیر بارق دسترسی ستون حتی کمی بیشتر است. راهنمایی Corsair تاکنون این است که تاخیر کلی یک ماژول DDR5 سطح بالا تقریباً مشابه ماژول DDR4 در محدوده 14 تا 15 ثانیه خواهد بود.

آیا DDR5 داغ‌تر خواهد شد؟

با پهنای باند بیشتر و ظرفیت بالاتر، DDR5 گرمای بیشتری نیز دارد – اما لزوماً به دلیل داغ‌تر بودن خود تراشه‌ها نیست. با DDR5، تنظیم ولتاژ برای رم مستقیماً به خود ماژول منتقل می‌شود. با DDR4، ولتاژ رم روی مادربرد قرار می‌گیرد.