مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی لایحه موسوم به «حذف چهار صفر از پول ملی» رای داد که نام پول ملی کشور همچنان «ریال» باقی بماند، اما واحد خُرد پولی به «قِران» تغییر کند. این تصمیم پس از بررسی و رفع ایرادات شورای نگهبان در کمیسیون اقتصادی مجلس اتخاذ شد.
قِران واحد پول خرد
به گزارش ایسنا، شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به جلسه امروز این کمیسیون و بررسی ایرادات شورای نگهبان به لایحه اصلاح ماده ۱ قانون پولی و بانکی کشور اظهار کرد:
«دولت دوازدهم لایحه اصلاح ماده ۱ قانون پولی و بانکی را به مجلس ارائه کرده بود، اما با تصویب قانون جدید بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲، برخی مواد قانون قبلی از جمله مواد ۱، ۳ و ۴ نسخ شد. بنابراین ادامه اجرای قانون پولی و بانکی در شکل قبلی امکان‌پذیر نبود و لازم بود آثار این تغییرات بر لایحه دولت بررسی شود.»
وی افزود:
«در لایحه دولت و مصوبه قبلی مجلس، حذف چهار صفر از پول ملی به تصویب رسیده بود. بر اساس این مصوبه، واحد پولی جدید معادل ۱۰ هزار برابر واحد پولی فعلی خواهد بود. کمیسیون اقتصادی نیز این رویکرد را تایید کرد. بنابراین، اصلاحات صرفا در سطح واحد پولی اعمال شد و با حذف چهار صفر، هر «ریال جدید» برابر با ۱۰ هزار ریال فعلی خواهد بود.»
قِران ؛ تصمیم درباره نام پول ملی و واحد خرد پولی
حسینی درباره تغییر واحد پولی توضیح داد:
«دولت پیشنهاد داده بود که عنوان پول ملی از «ریال» به «تومان» تغییر یابد و واحد خُرد پولی نیز «قِران» باشد. اما با توجه به بند (الف) ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی که به‌صراحت واحد پول ایران را «ریال» تعیین کرده، کمیسیون اقتصادی رای داد که نام پول ملی همچنان «ریال» باقی بماند. همچنین واحد خرد پولی مطابق مصوبه قبلی «قِران» تعیین شد. بر این اساس هر ریال جدید معادل ۱۰۰ قِران و برابر با ۱۰ هزار ریال فعلی خواهد بود.»
رفع ابهامات شورای نگهبان
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص ابهام شورای نگهبان پیرامون تعهدات ایران به صندوق بین‌المللی پول گفت:
«با توجه به وارد بودن این ابهام، تاکید شد که برابری پول‌های خارجی نسبت به ریال جدید و نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی در چارچوب نظام حاکم و با رعایت ذخایر ارزی و تعهدات قانونی کشور محاسبه می‌شود. نیازی به ذکر صریح آن در برابر صندوق بین‌المللی پول وجود ندارد، زیرا قانون عضویت ایران در صندوق بین‌المللی پول همچنان معتبر است و تعهدات قانونی در این زمینه پابرجاست.»
اصلاح تبصره‌های اجرایی
حسینی در ادامه درباره اصلاحات فنی انجام‌شده توضیح داد:
«در تبصره ۲ ماده واحده، روش جمع‌آوری و شرایط خروج اسکناس و سکه ریال به مواد بند (ب) ماده ۳ و بند (ج) ماده ۴ قانون پولی و بانکی کشور ارجاع داده شده بود که این مواد حذف شده بودند. بنابراین، این ارجاع در کمیسیون به بندهای (خ) و (د) ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی اصلاح شد. همچنین در تبصره ۵ پیش‌بینی شد که آیین‌نامه اجرایی این ماده واحده توسط بانک مرکزی تهیه و پس از تایید هیات عالی بانک مرکزی به هیأت وزیران ارسال شود.»
به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی، با انجام این اصلاحات تمامی ایرادات شورای نگهبان برطرف شده و ماده واحده با قانون جدید بانک مرکزی هماهنگ شده است. بر این اساس
حذف چهار صفر از پول ملی و تغییرات کمی واحد پولی مطابق پیشنهاد دولت و مصوبه مجلس حفظ شد.
تنها تغییر عمده نسبت به پیشنهاد دولت، استفاده از واژه «ریال» به جای «تومان» به‌عنوان نام پول ملی بود.
جدول تغییرات واحد پولی بر اساس مصوبه جدید مجلس و لایحه حذف ۴ صفر را نشان می‌دهد:
| مورد | قبل از مصوبه | بعد از مصوبه |
|---|---|---|
| نام پول ملی | ریال | ریال (بدون تغییر) |
| واحد خرد پولی | ۱ ریال = ۱۰۰ دینار (عملاً دینار استفاده نمی‌شد) | ۱ ریال جدید = ۱۰۰ قِران |
| ارزش واحد پول ملی | ۱ ریال فعلی | ۱ ریال جدید = ۱۰۰۰۰ ریال فعلی |
| پیشنهاد دولت | تغییر نام پول ملی به تومان و واحد خرد به قِران | — |
| تصویب مجلس | حفظ نام ریال و تعیین قِران به‌عنوان واحد خرد | — |