در روزهای اخیر کاربران ایرانی به‌ویژه در تهران با اختلال gps مواجه شده‌اند. این اختلالات، موجب نمایش مسیرهای اشتباه یا ثبت موقعیت مکانی غیرواقعی برای رانندگان شده و استفاده از خدمات نقشه‌محور را به چالشی جدی بدل کرده است.
اختلال gps امروز 15 مرداد ماه ۱۴۰۴
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما تایید کرد که قطعی‌های مکرر برق و اختلال در GPS از عوامل اصلی کاهش کیفیت اینترنت در کشور به شمار می‌روند. وی با اشاره به تاثیر مستقیم خاموشی‌ها بر زیرساخت‌های مخابراتی، توضیح داد که این مسئله به‌صورت زنجیره‌ای کل شبکه ارتباطی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به گفته هاشمی، نخستین و ملموس‌ترین اثر قطعی برق بر ایستگاه‌های مخابراتی (BTS) است که عمدتا در مجاورت محل زندگی شهروندان قرار دارند. این سایت‌ها به باتری‌های پشتیبان مجهز هستند، اما این باتری‌ها تنها برای پایداری در برابر قطعی‌های کوتاه‌مدت، در حد استاندارد جهانی نیم‌ساعته، طراحی شده‌اند.
او تصریح کرد: «کارکرد اصلی باتری‌ها، محافظت از تجهیزات در برابر آسیب ناشی از قطعی‌های ناگهانی است، نه تامین انرژی برای خاموشی‌های طولانی‌مدت مانند دو ساعت یا بیشتر. این مسئله در زمان ناترازی انرژی، چالش‌برانگیز است.»
وزیر ارتباطات در ادامه افزود که اثر دوم و پیچیده‌تر قطعی برق، اختلال زنجیره‌ای در شبکه ارتباطی است:
«ارتباطات یک مسیر سلسله‌وار دارد. ممکن است در یک منطقه برق سایت BTS وصل باشد، اما قطع برق در یکی از نقاط بالادستی، کل ارتباط را دچار اختلال کند. این قطعی‌های متوالی در مسیر ارتباط، به افت محسوس کیفیت نهایی منجر می‌شود.»
اختلال GPS، عامل دیگر افت کیفیت ارتباطات
هاشمی همچنین به اختلالات GPS به عنوان عامل تأثیرگذار دیگر اشاره کرد و گفت: «در شرایط خاصی مانند جنگ یا تصمیم‌گیری نهادهای امنیتی برای حفظ جان مردم، اختلال در سیستم GPS اجتناب‌ناپذیر است و این موضوع نیز بی‌تأثیر بر کیفیت ارتباطات نیست.»
او با تأیید دغدغه‌های عمومی و آثار منفی این اختلال بر کسب‌وکارهای اینترنتی، اعلام کرد که وزارت ارتباطات به‌صورت جداگانه در حال پیگیری مسئله اختلال GPS است و این موضوع را مستقل از بحث قطعی برق دانست.
آپدیت ۶ مرداد ماه ۱۴۰۴
تاکید سخنگوی دولت بر اختلال GPS ، شنیدن نقدها و برنامه‌ریزی برای تعطیلی تابستانی
مهاجرانی: اختلال GPS تایید می‌شود.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در حاشیه جلسه هیئت دولت، به سه موضوع مهم روز واکنش نشان داد: اختلالات GPS، لایحه مقابله با اخبار خلاف واقع در فضای مجازی و طرح تعطیلی تابستانی.
تایید رسمی اختلال GPS؛ تلاش برای کاهش مشکلات
مهاجرانی در پاسخ به پرسشی درباره اختلالات سیستم موقعیت‌یاب جهانی (GPS) اعلام کرد:
«هرچند نرم‌افزارهای داخلی اختلال کمتری دارند، اما تایید می‌کنم که اختلال وجود دارد و مسئولان در تلاش هستند که این مشکل به حداقل ممکن برسد.»
این اظهارنظر در حالی بیان شده که گزارش‌های متعددی از سوی کاربران و کسب‌وکارها درباره اختلال در مسیریابی اپلیکیشن‌ها و خدمات مبتنی بر مکان‌یابی منتشر شده است.
آپدیت ۲۸ تیر ماه ۱۴۰۴
براساس نقشه به‌روزرسانی‌شده چی پی اس از سایت gpsjam.org در روز شنبه ۲۸ تیر، اغلب مناطقی که طی روزهای گذشته با تداخل شدید مواجه بودند از جمله تهران، البرز، قم، ساوه، کاشان، بندرعباس و حتی بخش‌هایی از آب‌های خلیج فارس اکنون به وضعیت عادی بازگشته‌اند. میزان اختلال در این مناطق کمتر از ۲ درصد گزارش شده و نشانگر سبز در نقشه، بیانگر بازگشت شرایط به حالت پایدار است.
آپدیت ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۴
براساس داده‌های به‌روزشده‌ی امروز (۲۵ تیر)، مناطقی از استان‌های تهران، البرز، قم، کلاردشت، اصفهان، مرکزی و حتی بخش‌هایی از استان هرمزگان در جنوب کشور، با اختلال‌های قابل‌توجه در دریافت سیگنال GPS مواجه شده‌اند. نقشه‌های منتشرشده توسط GPSJAM نشان می‌دهند که در برخی از این مناطق میزان تداخل فراتر از ۱۰ درصد گزارش شده است؛ سطحی که از نظر فنی در رده‌ی «تداخل شدید» قرار می‌گیرد و می‌تواند عملکرد بسیاری از سرویس‌های موقعیت‌محور را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
در هفته‌های اخیر نیز گزارش‌های متعددی از بروز ناهماهنگی در سیستم‌های موقعیت‌یاب در کلان‌شهر تهران و برخی دیگر از شهرهای کشور منتشر شده است. اختلال‌هایی که به‌طور ویژه کاربران ابزارهای ناوبری، اپلیکیشن‌های حمل‌ونقل هوشمند، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و حتی کاربران عمومی تلفن‌های همراه را با مشکلات موقتی در طول شبانه‌روز روبه‌رو کرده‌اند.
آپدیت ۲۴ تیر ماه ۱۴۰۴
احسان چیت‌ساز، معاون وزیر ارتباطات، اعلام کرد: «در برخی موارد اختلالاتی که از سوی سامانه‌های داخلی ایجاد می‌شوند بر عملکرد GPS تاثیر می‌گذارند. این وضعیت ما را به سوی بررسی گزینه‌های جایگزین از جمله سامانه ناوبری چینی BeiDou سوق داده است.»
سامانه BeiDou سیستم ناوبری ماهواره‌ای چین است که با هدف جایگزینی GPS آمریکایی توسعه یافته و در حال حاضر به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی در عرصه موقعیت‌یابی جهانی مطرح است.
چیت‌ساز همچنین خاطرنشان کرد: «جی‌پی‌اس، سامانه‌ای پیشرفته و کارآمد است، اما یک واقعیت نگران‌کننده را نباید نادیده گرفت؛ کنترل کامل آن در اختیار وزارت دفاع ایالات متحده قرار دارد. این یعنی هرگونه ایجاد اختلال محلی، کاهش عمدی دقت یا محدودسازی خدمات، می‌تواند صرفا بر پایه تصمیمات سیاسی صورت گیرد.»
آپدیت ۲۳ تیر ماه ۱۴۰۴
حسن میثمی، مدیرکل توسعه فناوری‌های نوین وزارت ارتباطات در خصوص اختلال GPS و مسیریاب‌ها توضیحاتی ارائه کرد و به نگرانی‌های عمومی درباره این موضوع پاسخ داد.
اختلال gps ؛ کاربران دچار مشکلات جدی شدند
به گفته‌ی میثمی در پی اختلال جی پی اس کاربران تاکسی‌های اینترنتی و پیک‌های موتوری با مشکلات گسترده‌ای مواجه شدند که روی زندگی روزمره آن‌ها تاثیر مستقیم گذاشته است.
تاکید بر امنیت و لزوم محدودیت موقت
میثمی در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرد:
«باید بپذیریم که یک اتفاق در کشور رخ داده و به دستگاه‌هایی که در این زمینه حساس هستند حق می‌دهیم که تا عادی شدن شرایط محدودیت‌هایی را اعمال کنند.»
او همچنین اشاره کرد که وضعیت ۱۲ روز گذشته به اندازه‌ای حساس بوده که نیاز به بررسی دقیق دارد و رفع محدودیت‌ها باید پس از اطمینان از شرایط ایمن صورت گیرد. زیرا در نهایت، امنیت مردم در اولویت قرار دارد.
هشدار درباره استفاده مقامات از GPS
او تصریح کرد که:
«سران رده‌بالای کشور به هیچ وجه نباید از این ابزارها با پروتکل‌های عمومی استفاده کنند.»
میثمی گفت که استفاده از سرویس‌های مکان‌محور برای مردم عادی بلامانع است، مشروط بر اینکه:
- از سرویس‌هایی استفاده شود که قانونی هستند
- اطلاعات شخصی به افراد یا اپ‌های نامطمئن داده نشود
- ملاحظات امنیتی رعایت گردد
آپدیت ۲۲ تیر ماه ۱۴۰۴
پلتفرم‌های بومی مانند «بلد» و «نشان» و حتی اپلیکیشن‌های بین‌المللی همچون Waze، در تعیین موقعیت جغرافیایی کاربران دچار اختلال جدی شده‌اند؛ به‌طوری‌که برخی کاربران گزارش داده‌اند که موقعیت آن‌ها به‌صورت ناگهانی در مناطقی همچون ایسلند، کانادا یا نواحی غربی ایالات متحده ثبت شده است.
بیشتر بخوانید: بهترین مسیریاب در زمان قطع اینترنت
اختلال جی پی اس نه تنها بر دقت عملکرد اپلیکیشن‌ها تاثیر منفی گذاشته بلکه تجربه کاربری در خدماتی چون تاکسی‌های اینترنتی، تحویل مرسولات، و مسیریابی روزمره را نیز مختل کرده است.
هنوز منبع دقیق این اختلالات مشخص نیست، اما گمانه‌زنی‌ها از احتمال نقص در داده‌های مکانی، اختلال در جی پی اس یا اختلالات عمدی در سیگنال‌های موقعیت‌یاب حکایت دارند.
اختلال gps امروز و پیامدهای آن؛ از سردرگمی رانندگان تا مصرف بالاتر سوخت
در پی اختلال gps اصفهان و اختلال gps در تهران و اختلال gps مشهد و اختلال gps در ایران زندگی روزمره بسیاری از رانندگان، پیک‌های موتوری و کاربران عادی دچار اختلال جدی شده است. این مشکلات که خود را در قالب نمایش مسیرهای اشتباه، ثبت موقعیت مکانی غیرواقعی و گمراهی در مسیریابی نشان داده‌اند، افزایش زمان سفر، مصرف بیشتر سوخت و سردرگمی در ترددهای شهری را به دنبال داشته‌اند.
کارشناسان اختلال در gps را به‌عنوان دلیل اصلی این اتفاق عنوان کرده‌اند؛ مسئله‌ای که ابعاد فنی و امنیتی مهمی دارد.
جی‌پی‌اس چیست و چگونه کار می‌کند؟
سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) در سال ۱۹۷۸ توسط وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا راه‌اندازی شد.
GPS چگونه موقعیت شما را پیدا می‌کند؟
سامانه موقعیت‌یابی جهانی از ۳۰ ماهواره در مدار زمین تشکیل شده است که به‌صورت پیوسته، سیگنال‌هایی را به زمین ارسال می‌کنند. این ماهواره‌ها با محاسبه دقیق زمان ارسال سیگنال و موقعیت لحظه‌ای خود در مدار به دستگاه‌های گیرنده نظیر گوشی هوشمند یا دستگاه‌های ردیاب امکان می‌دهند مکان دقیق کاربر را محاسبه کنند.
وقتی یک دستگاه جی‌پی‌اس، سیگنال حداقل از چهار ماهواره مختلف دریافت کند، می‌تواند با انجام محاسبات ریاضی، موقعیت سه‌بعدی کاربر (طول، عرض، ارتفاع) و حتی زمان دقیق را مشخص کند.
اختلال در gps امروز اهمیت دارد؟
در دنیای امروز، GPS فقط ابزاری برای مسیریابی نیست. این فناوری در حمل‌ونقل، ناوبری هوایی، لجستیک، نظامی، امداد و نجات و حتی در عملیات بانکی و اینترنت اشیا نقش حیاتی دارد. هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند زنجیره‌ای از اختلالات و اختلال در خدمات حیاتی را به‌همراه داشته باشد.
اختلال‌های اخیر در ایران که منجر به ثبت موقعیت کاربران در کشورهایی مانند ایسلند، کانادا یا ایالات متحده شده است، می‌تواند دلایل متعددی از جمله نقص فنی، حملات الکترونیکی، یا اختلال عمدی در سیگنال‌های ماهواره‌ای داشته باشد؛ موضوعی که نیازمند بررسی فنی و امنیتی دقیق‌تری است.
علت اختلال gps ؛ از سردرگمی رانندگان تا جنگ الکترونیکی در آسمان خاورمیانه
در روزهای گذشته، بسیاری از شهروندان ایرانی، به‌ویژه در تهران، هنگام استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریابی با اختلال‌های شدید در موقعیت‌یابی مواجه شدند. برخی کاربران موقعیت خود را نه در خیابان‌های شهر، بلکه در نقاطی دوردست مانند ایسلند، کانادا یا غرب آمریکا مشاهده کرده‌اند. پدیده‌ای نادر اما قابل پیش‌بینی که ریشه آن در اختلال هدفمند یا ناخواسته در عملکرد سیستم GPS نهفته است.
رفع اختلال gps ؛ وقتی دقت یک هزارم ثانیه سرنوشت‌ساز می‌شود
سیستم موقعیت‌یابی جهانی (GPS) وابسته به زمان‌بندی دقیق سیگنال‌هایی است که از ماهواره‌ها به زمین ارسال می‌شوند. اگر حتی به‌اندازه‌ی یک هزارم ثانیه در ساعت یکی از ماهواره‌ها خطا رخ دهد، مکان نمایش‌داده‌شده برای کاربر ممکن است ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر با موقعیت واقعی فاصله داشته باشد. همین خطای کوچک، در سطح عملیاتی می‌تواند به گمراهی گسترده یا انحراف هدف‌های نظامی منجر شود.
علت اختلال gps پارازیت و جعل سیگنال
شاید دلیل اصلی مشکل جی پی اس رانندگان اسنپ و مشکل جی پی اس در تپسی همین دو مشکلی باشد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
دو تکنیک اصلی برای ایجاد اختلال در GPS وجود دارد:
- جمینگ (Jamming): ارسال پارازیت برای ایجاد نویز و جلوگیری از دریافت سیگنال‌های واقعی
- اسپوفینگ (Spoofing): ارسال سیگنال جعلی برای گمراه کردن گیرنده و نمایش موقعیت نادرست
این روش‌ها عمدتا با اهداف نظامی و امنیتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای انحراف مسیر پهپادها، موشک‌های هدایت‌شونده و تجهیزات تجسس به‌کار می‌روند. هرچند بسیاری از تجهیزات پیشرفته امروزی از سیگنال‌های رمزگذاری‌شده استفاده می‌کنند، بخش قابل‌توجهی از پهپادها و تسلیحات در حال حاضر همچنان به نسخه‌های باز GPS وابسته‌اند که در برابر این حملات آسیب‌پذیرند.
افزایش چشم‌گیر اختلال gps در ایران و جهان
بر اساس گزارش یاتا (انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی) در فاصله سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ موارد ثبت‌شده اسپوفینگ و جمینگ GPS بیش از ۲۲۰ درصد افزایش یافته است. این آمار نگران‌کننده نشان‌دهنده‌ی نقش روزافزون GPS به‌عنوان میدان جنگ الکترونیکی مدرن است.
اختلال gps در ایران
در منطقه‌ی خاورمیانه، ایران یکی از کشورهایی است که با هدف دفاعی اقدام به ایجاد اختلال در GPS می‌کند. هدف از این اقدام، پنهان‌سازی مواضع حساس و انحراف پهپادها یا موشک‌های دشمن است.
وقتی وابستگی به GPS جهانی نیست
در پاسخ به نگرانی‌ها از وابستگی مطلق به GPS آمریکایی، چندین قدرت جهانی سیستم‌های مستقل موقعیت‌یابی خود را توسعه داده‌اند:
- آمریکا: GPS
- روسیه: GLONASS
- چین: BeiDou
- اتحادیه اروپا: Galileo
- هند و ژاپن: سیستم‌های منطقه‌ای
گزارش‌های مختلف می‌گویند که ایران از سیستم BeiDou چین استفاده می‌کند. در حالی که سیستم روسی گلوناس نیز در کشور در دسترس است. روسیه و چین به دلایل امنیتی و بی‌اعتمادی به سیگنال‌های آمریکایی، ترجیح می‌دهند از سیستم‌های مستقل خود استفاده کنند. سیستم BeiDou نیز به‌سرعت در حال گسترش نفوذ در جهان است.
سوالات متداول:
اختلال جی پی اس تا کی ادامه دارد؟
هنوز مشخص نیست که اختلال در جی پی اس چه زمانی برطرف می‌شود.
دقیقا یک هفته هست که اپلیکیشن رانندگان اسنپ با اختلال جدی مواجه هست و درست کار نمیکنه..من فکر کردم گوشیم مشکل داره و حدود سه میلیون هم افتادم تو خرج ام ظاهرا مشکل از جای دیگه اب میخوره الان گوشی من موقعیت مکانی مو کیلومترها دورتر از اون چیزی که باید باشه میزنه!!!
کلی بدهی و خرج و کرایه خونه و… اخه این چه کاریه نمیتونیم یک روز درست کار کنیم واقعا نمیدونم چی بگم برا کسی مهم نیست چون پشت میز نشینها از حال قشر ضعیف خبر ندارن😐
چرا مردم اتقدر باید سختی بکشن …
کسایی ک نون شبشون از اسنپ در میومد دیگ نمیتونن کار کنن
سر همین دیگه کارتخوان های سیار هم کار نمیکنن
با این اختلال فقط و فقط مردم ضربه خوردن
واقعا مشخص نیست که کی درست میشه؟