رم DDR3 پس از عرضه شدن در سال 2007، کارایی بسیار طولانی داشت و تا سال‌ها در لپ تاپ و کامپیوترهای دسکتاپ زیادی حضور داشت. با این حال در سال 2014، رم DDR4 در دسترس عموم قرار گرفت و از آن زمان تاکنون به رایج‌ترین نوع رم در PC ها، لپ تاپ‌ها و تبلت‌ها تبدیل شده است.
با تغییرات عمده در طراحی فیزیکی، مشخصات و ویژگی‌های آن، مادربرد دارای اسلات DDR4 نمی‌توانند از رم DDR3 استفاده کنند و رم DDR4 را هم نمی‌توان در اسلات DDR3 قرار داد. همچنین هیچ کدام با DDR5 هم سازگار نیست. اما چه تفاوت‌هایی میان DDR3 و DDR4 وجود دارد؟ در این مقاله به بررسی آنها می‌پردازیم. اگر علاقه‌مندید بیشتر بدانید، تا انتهای مطلب همراه ما باشید. اما قبل از آن بهتر است در ابتدا با مقاله همه چیز درباره ی حافظه ی DDR رم ها آنها را بشناسید.
رم DDR3 چیست؟
DDR3 نوعی از نسل سوم SDRAM است که به عنوان حافظه رم کامپیوتر استفاده می‌شود. این نوع رم قادر است اطلاعات را از مکانی به مکان دیگر با سرعت بالاتری انتقال دهد. فرم کامل رم DDR3 نرخ داده دو برابری (Double Data Rate) است.
ویژگی‌های DDR3 چیست؟
برخی از ویژگی‌های مهم DDR3 به شرح زیر است:
- نرخ انتقال بهبود یافته: DDR3 در مقایسه با نسل قبلی خود یعنی DDR2، نرخ انتقال بالاتری دارد و امکان انتقال داده‌های بیشتری را در هر چرخه ساعت فراهم می‌کند. این ویژگی به آن سرعت عمل می‌بخشد و عملکرد کلی سیستم‌ها با استفاده از DDR3 بهبود پیدا می‌کند
- ولتاژ پایین: DDR3 با ولتاژ کمتری نسبت به DDR2 کار می‌کند؛ این مقدار معمولاً حدود 1.5 ولت در مقایسه با 1.8 ولت برای DDR2 است. این کاهش ولتاژ منجر به مصرف کمتر انرژی و کاهش تولید گرما می‌شود و آن را برای لپ تاپ‌ها و سایر دستگاه‌های باتری‌دار مناسب‌تر می‌کند.
- پهنای باند بیشتر: معماری بهبود یافته DDR3 امکان استفاده از پهنای باند بیشتری را فراهم می‌کند، به این معنی که می‌تواند داده‌های بیشتری را به طور همزمان در مقایسه با انواع قبلی رم مدیریت کند. این برای اجرای چندین برنامه به طور همزمان و کارهای سنگین کثل بازی، ویرایش ویدیو و دیگر موارد اهمیت دارد.
- طراحی فیزیکی متفاوت: بریدگی روی رم DDR3 در مقایسه با DDR2 در موقعیت متفاوتی قرار دارد و از نظر فیزیکی با اسلات‌های طراحی شده برای DDR2 ناسازگار است. این ویژگی از استفاده نوع اشتباه رم در یک سیستم پیشگیری می‌کند.
رم DDR4 چیست؟
رم DDR4 نوع نسبتاً جدیدی از رم است که این روزها به طور گسترده سیستم‌های محاسباتی و کامپیوترهای مختلف استفاده می‌شود. کاهش ولتاژ و افزایش نرخ انتقال DDR4 می‌تواند بازدهی بهینه و سرعت بالاتری را ارائه دهد. فرم کامل DDR4 SDRAM حافظه با دسترسی تصادفی دینامیکی سنکرون نسل چهارم با نرخ داده دو برابری است.
ویژگی‌های رم DDR4 چیست؟
برخی از ویژگی‌های مهم رم DDR4 را در ادامه می‌بینیم:
- سرعت بیشتر: ماژول‌های حافظه DDR4 در مقایسه با DDR3 از سرعت انتقال داده بالاتری برخوردار هستند. در حالی که سرعت DDR3 معمولاً از حدود 2133 مگاهرتز بالاتر نمی‌رود، DDR4 از 2133 مگاهرتز شروع می‌شود و تا 3200 مگاهرتز و بالاتر می‌رود و به طور قابل توجهی پهنای باند و عملکرد سیستم را افزایش می‌دهد.
- ولتاژ پایین: DDR4 با ولتاژ کمتر از DDR3 و مقدار استاندارد 1.2 ولت در مقایسه با 1.5 ولت DDR3 کار می‌کند. این کاهش ولتاژ منجر به مصرف انرژی و تولید گرمای کمتر می‌شود که صرفه‌جویی و افزایش بالقوه عمر باتری دستگاه‌های قابل حمل را به همراه دارد.
- افزایش ظرفیت: DDR4 از تراشه‌هایی با چگالی بالاتر پشتیبانی می‌کند، به این معنی که ماژول‌های حافظه جداگانه می‌توانند ظرفیت بیشتری نسبت به DDR3 داشته باشند. به این معنی که می‌توانیم در یک سیستم مقدار بیشتری رم داشته باشیم. پشتیبانی از 64 گیگابایت در هر DIMM یا بیشتر، به ویژه برای سرورها، ورک استیشن‌ها و برنامه‌های محاسباتی با کارایی بالا مفید است.
- بهبود قابلیت اطمینان: DDR4 ویژگی‌های دیگری برای افزایش یکپارچگی داده‌ها و کاهش خطاها دارد. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از CRC (Cyclic Redundancy Check) برای قابلیت اطمینان داده‌ها، ODT برای بهبود یکپارچگی سیگنال و پردازش سیگنال پیشرفته.
بررسی تفاوت‌های رم DDR3 و DDR4
DDR4 به طور پیش‌فرض با ولتاژ 1.2 ولت کار می‌کند، در حالی که DDR3 عملکردی با ولتاژ 1.5 ولت دارد. با اینکه شاید تفاوت چندان محسوسی نباشد، اما یک بهبود 20 درصدی در کارایی بین نسل‌ها است. برای اکثر کاربران خانگی، تفاوت ولتاژ در نهایت منجر به مصرف انرژی و تولید گرمای کمتر می‌شود، که عامل مهم و موثری روی عمر باتری لپ تاپ‌ها است.
DDR4 نه تنها در مصرف انرژی کارآمدتر است، بلکه بسیار سریع‌تر نیز هست. مشخصات DDR3 بین 800 تا 2133 MTps (مگا انتقال در ثانیه) است. در مقابل، این مقدار برای رم DDR4 بین 2133 تا 3200 MTps قرار دارد، صرف نظر از سرعت ناشی از کیت‌های XMP و اورکلاک.
هنگام خرید رم، می‌توانید سرعت را با نام آن شناسایی کنید؛ به عنوان مثال Crucial Ballistix 16 گیگابایتی DDR4-3200 را در نظر بگیرید. این نام نشان می‌دهد که این رم DDR4 سرعتی معادل 3200 MTps دارد.
MTps چه تفاوتی با مگاهرتز دارد؟
برای جلوگیری از هرگونه سردرگمی، شاید بد نباشد به تفاوت بین MTps و MHz اشاره کنیم. برخی از شرکت‌ها سرعت رم را با MTps و برخی دیگر با مگاهرتز معرفی می‌کنند.
MTps (میلیون‌ها مگا انتقال در ثانیه) سرعت باس و کانال را بر اساس چرخه‌های موثر در ثانیه اندازه‌گیری می‌کند. مگاهرتز (مگاهرتز بر ثانیه) سرعت انتقال یک دستگاه را در یک میلیون سیکل در ثانیه اندازه می‌گیرد.
به طور کلی، رم DDR با MTps اندازه گیری می‌شود، در حالی که مقیاس اندازه گیری SRAM (رم استاتیک) مگاهرتز است، چون نمی‌تواند بیش از یک عملیات در ثانیه انجام دهد. رم DDR3 که در فرکانس 1066.6 مگاهرتز کار می‌کند، به عنوان DDR3 2133 ارائه می‌شود. به عنوان DDR یا نرخ داده دو برابری، این نوع رم می‌تواند دو فرآیند را به طور همزمان اجرا کند، بنابراین 1066.6 مگاهرتز دو برابر می‌شود و 2133 مگاهرتز سرعت داریم.
اساسا، مگاهرتز و MTps یکسان هستند، اما مهم است که از نحوه نمایش اندازه گیری‌های سازنده توسط سازنده نیز آگاه باشید.
تفاوت‌های ظاهری DDR3 با DDR4
از نظر فیزیکی، یک ماژول DDR4 یا ماژول حافظه درون خطی دوگانه (DIMM) بسیار شبیه به DDR3 DIMM است. با این حال، DDR4 در مقایسه با DDR3 با 240 پین، دارای 288 پین است. DDR4 SO-DIMMS نیز در مقایسه با DDR3 با 204 پین، دارای 260 پین است. بریدگی کلید DDR4 در جای دیگری قرار دارد و کانکتور لبه مانند یک V کمی خمیده به نظر می‌رسد تا جاگذاری آن را تسهیل کند. این طراحی همچنین نیاز به نیروی زیاد برای جاگذاری را کاهش می‌دهد، زیرا همه پین‌ها به طور همزمان در هنگام قرار دادن ماژول درگیر نمی‌شوند.
تفاوت قیمت DDR3 با DDR4
زمانی که DDR4 برای اولین بار وارد بازار شد، تفاوت قیمتی فاحشی بین آن و نسل قبلیش وجود داشت. با این حال، با ظهور مادربردها و CPU های سازگارتر، رم DDR4 نیز کاهش قیمت داشته اس.
اما در هر صورت، در مقایسه با DDR3، DDR4 اغلب قیمت بیشتری دارد. این تفاوت خیلی زیاد نیست، به خصوص اگر چند ماژول می‌خرید. اما اگر به مقدار زیادی رم نیاز دارید، هزینه‌ها گاهی از دست شما خارج می‌شود.
جدول مقایسه تفاوت‌های DDR3 با DDR4
بیایید نگاهی به تفاوت‌های DDR3 با DDR4 در قالب یک جدول بیندازیم:
| DDR3 | DDR4 |
| DDR3 مخفف Double Data Rate نسخه 3 است. | DDR4 مخفف Double Data Rate نسخه 4 است. |
| قیمت آن کمتر از DDR4 است. | از DDR3 قیمت بیشتری دارد. |
| در DDR3، رفرش خودکار و رفرش خود برای تازه کردن محتوا انجام می‌شود. | فقط رفرش خود برای تازه سازی محتوا آن انجام می‌شود. |
| DDR3 انرژی کمتری نسبت به DDR2 اما بیشتر از DDR4 مصرف می‌کند. | DDR4 نسبت به DDR3 انرژی کمتری مصرف می‌کند. |
| سرعت DDR3 در مقایسه با DDR4 کمی پایین است. | سرعت آن از DDR3 بیشتر است. |
| DDR3 حداکثر 16 گیگابایت حافظه دارد. | DDR4 هیچ محدودیتی برای حافظه ندارد. |
| سرعت کلاک DDR3 از 800 مگاهرتز تا 2133 مگاهرتز متغیر است. | حداقل سرعت کلاک DDR4 2133 مگاهرتز است و حداکثر سرعت کلاک تعریف شده‌ای ندارد. |
| DDR3 تاخیر کمتری نسبت به DDR4 دارد. | DDR4 تاخیر کمی بیشتری از DDR3 دارد. |
| DDR3 قبلاً در سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌شد. | امروزه از DDR4 در سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. |
| سرعت انتقال 800MTps – 1866MTps است. | سرعت انتقال 1866MTps – 3200MTps است. |
| پیک سرعت انتقال در DDR3 در مقایسه با DDR4 کم است. | پیک سرعت انتقال در DDR4 در مقایسه با DDR3 زیاد است. |
آیا DDR4 سریع‌تر از DDR3 است؟
DDR4 می‌تواند بسیار سریع‌تر از بهترین DDR3 عمل کند، اما ملاحظاتی وجود دارد.
از نظر نرخ انتقال، DDR4 قادر به انتقال میلیون‌ها داده در ثانیه است. با این حال، MTps تنها موردی نیست که باید هنگام خرید رم در نظر گرفت.
زمان‌بندی‌ها، مانند تأخیر بارق دسترسی به ستون (CL)، نیز نقش مهمی در عملکرد کلی رم دارند. CL تعداد چرخه‌های ساعتی را که طول می‌کشد تا رم داده‌های درخواست شده توسط CPU را تحویل دهد تعیین می‌کند.
برای درک بهتر باید گفت، سرعت کلاک بالا لزوماً به معنای رم سریع‌تر نیست. تأخیر بالا می‌تواند نتایج را اندکی تغییر دهد، بنابراین همه مشخصات را برای یافتن نوع مناسب رم برای نیازهای خود در نظر بگیرید.
چرا DDR3 و DDR4 با هم سازگار نیستند؟
یکی از تفاوت‌های اصلی رم‌های DDR3 و DDR4، چیدمان پین‌های فیزیکی است. همانطور که پیشتر گفتیم، رم DDR3 از یک کانکتور 240 پین استفاده می‌کند؛ در حالی که DDR4 از یک کانکتور 288 پین بهره می‌گیرد. مادربرد با سازگاری DDR4 با رم DDR3 کار نمی‌کند و بالعکس. پین‌های کانکتور متفاوت هستند، یعنی نمی‌توانید تصادفاً نوع اشتباه رم را نصب کنید.
نیازهای مختلف ولتاژ همچنین به این معنی است که سیستمی که با در نظر گرفتن DDR4 طراحی شده، ولتاژ درستی برای DDR3 در حالت پیش‌فرض ارائه نمی‌کند و حتی ممکن است با آن قابلیت ولتاژ طراحی نشود.
چگونه مناسب‌ترین رم را انتخاب کنیم؟
انتخاب رم DDR3 در مقابل DDR4 به سخت افزار سیستم شما ربط پیدا می‌کند. اگر از مادربرد و CPU قدیمی استفاده می‌کنید، احتمالاً بخواهید به سراغ DDR3 بروید. برای راهنمای بیشتر خرید رم برای سیستم پیشنهاد می‌شود بلاگ راهنمای خرید رم برای کامپیوتر و لپ تاپ را مطالعه کنید.
اما اگر در حال حاضر یک مادربرد و CPU سازگار دارید یا به فکر سرمایه‌گذاری روی آن هستید، رم DDR4 یک انتخاب مطمئن‌تر برای شماست.
با اینکه این رم کمی گران‌تر است و در موارد بسیار کمی در سرعت‌های کلاک پایین‌تر ممکن است به سرعت رم DDR3 نرسد، اما توسط جدیدترین سخت‌افزار پشتیبانی می‌شود. پس خرید آن منطقی‌تر است.
سخن آخر
در این مطلب تلاش کردیم به بررسی تفاوت‌های میان رم DDR3 و DDR4 بپردازیم. ابتدا تعریفی از هر نوع این رم‌ها ارائه دادیم و به بررسی ویژگی‌های آنها پرداختیم. سپس به تفاوت‌های میان DDR3 و DDR4 از جنبه‌های مختلف اشاره کردیم و آنها را در یک جدول جمع بندی نمودیم. در نهایت گفتیم بر چه اساسی می‌توانیم مناسب‌ترین رم را برای خود انتخاب کنیم. امیدواریم خواندن این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.
اگر قصد ارتقای سیستم یا خرید یک سیستم جدید را دارید و می‌خواهید رم بخرید، پلازا دیجیتال در خدمت شماست. فروشگاه ما مجموعه متنوعی از بهترین رم‌ها را دارد که در انواع مختلف موجود هستند. با مراجعه به سایت می‌توانید مدل و ظرفیت مورد نیاز خود را انتخاب نموده و تجربه یک خرید لذت بخش را داشته باشید.
سوالات متداول کاربران
آیا می‌توان از رم DDR4 در اسلات DDR3 استفاده کرد؟
خیر، رم DDR4 را نمی‌توان در اسلات DDR3 استفاده کرد و بالعکس. این دو نوع رم به دلیل تفاوت در طراحی فیزیکی، موقعیت ناچ (بریدگی) و پیکربندی پین با یکدیگر سازگار نیستند. مادربردها به طور خاص برای پشتیبانی از یک نوع رم طراحی شده‌اند و از کاربران می‌خواهند که نوع رم را با مشخصات مادربرد خود مطابقت دهند.
تفاوت سرعت DDR3 و DDR4 چیست؟
رم DDR4 در مقایسه با DDR3 سرعت انتقال داده بالاتری دارد. سرعت DDR3 به طور کلی از 800 تا 2133 مگاهرتز متغیر است، در حالی که DDR4 از 2133 مگاهرتز شروع می‌شود و می‌تواند تا 3200 مگاهرتز یا بالاتر برود که به طور قابل توجهی پهنای باند را افزایش داده و عملکرد کلی سیستم را بهبود می‌بخشد.
آیا تفاوت قابل توجهی در مصرف برق بین این دو رم وجود دارد؟
بله، رم DDR4 نسبت به DDR3 کم‌مصرف‌تر است. DDR3 معمولاً با ولتاژ 1.5 ولت کار می‌کند، در حالی که DDR4 با ولتاژ 1.2 ولت کار می‌کند. این کاهش ولتاژ منجر به مصرف انرژی و تولید گرمای کمتر می‌شود که به ویژه برای لپ تاپ‌ها و سایر دستگاه‌های قابل حمل مفید است.
تفاوت ظرفیت چگونه بر عملکرد تأثیر می‌گذارد؟
DDR4 از تراشه‌های با چگالی بالاتر پشتیبانی می‌کند، به این معنی که ماژول‌های حافظه جداگانه می‌توانند ظرفیت بیشتری نسبت به DDR3 داشته باشند. این به سیستم‌ها اجازه می‌دهد تا به طور کلی رم بیشتری داشته باشند و عملکرد را در برنامه‌های سنگین و چند وظیفه‌ای بهبود بخشد.
